مرغ ترش، یکی از محبوب‌ترین و خوشمزه‌ترین غذاهای محلی ایرانی است که با طعمی ترش و ملس، عطر دل‌انگیز و ترکیب بی‌نظیر از ادویه‌ها و سبزی‌های درست می‌شود و باب میل هر ذائقه‌ای است.
مرغ ترش از غذاهای محلی استان‌های شمالی کشور است که در شهرها و مناطق دیگر کشورمان نیز درست می‌شود و مردمان هر خطه از ایران، آن را به سبک خاص خود درست می‌کنند. عطر دلپذیر این غذا که در یک عصر پاییزی از آشپزخانه بیرون می‌آید و همه فضا خانه را پر می‌کند، بسیار اشتهاآور و دلچسب است. مرغ ترش، تنها یک غذا نیست؛ بلکه یک قصه است. قصه‌ای از دوران کودکی با طعم دلپذیر غذاهای مادربزرگ‌ها که با عشق و مهارت برای خانواده می‌پختند. قصه‌ای از مهمانی‌های گرم و صمیمی دور سفره خانه مادربزرگ که طعم شیرین محبت چاشنی سفره می‌شد.
حالا نوبت ما شده تا این غذای خوشمزه را برای یک دورهمی به‌یادماندنی درست کنیم. امروز در بلاگ ناریجه، طرز تهیه مرغ ترش را به روش‌های مختلف به شما آموزش می‌دهیم و شما را با فوت و فن‌های پخت آن آشنا می‌کنیم با ما همراه باشید تا یک سفره اصیل ایرانی بچینیم.
طرز تهیه مرغ ترش ساده
مرغ ترش ساده با طعمی ترش و ملس و عطر دلپذیر سبزیجات، طرف‌داران زیادی دارد. این غذا با مرغ، سبزی‌های معطر، پیاز، سیر و ادویه‌های مختلف طبخ می‌شود و طعم آن با موادی مانند آبغوره یا رب انار یا رب آلوچه غنی‌تر می‌شود. مرغ ترش را می‌توانید به همراه برنج زعفرانی یا نان سرو کنید. مواد لازم برای پخت مرغ ترش ساده برای پنج نفر عبارت‌اند از:
| مواد غذایی | مقدار هر ماده غذایی |
| مرغ | یک عدد متوسط |
| پیاز | یک عدد متوسط |
| سیر | 2 حبه |
| آبغوره یا آب‌لیموترش | به‌مقدار دلخواه |
| سبزی مرغ ترش (گشنیز، تره، نعنا، جعفری، برگ سیر) | یک دسته |
| زردچوبه، فلفل سیاه، نمک، روغن | به‌مقدار لازم |
| تمبر هندی (اختیاری) | به‌دلخواه |
| زعفران دم‌کرده (اختیاری) | به‌دلخواه |
مرحله اول
مرغ را به‌صورت تکه‌‌ای و در اندازه متوسط خرد کنید و با مخلوطی از آبلیمو، زعفران، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه به‌مدت حداقل یک ساعت یا بیشتر در یخچال قرار دهید تا مزه‌دار شود.
مرحله دوم
پیاز را نگینی خرد کنید و در روغن تفت دهید تا طلایی و سبک شود. سپس سیر را رنده و به آن اضافه کنید و کمی تفت دهید.
مرحله سوم
تکه‌های مرغ مزه‌دارشده را به ترکیب پیازداغ و سیر اضافه کنید و اجازه دهید تا هر دو طرف تکه‌های مرغ روی حرارت ملایم کامل سرخ و طلایی شوند.
مرحله چهارم
حالا مقداری آب جوش داخل تابه بریزید، طوری که روی مرغ‌ها را بپوشاند. زردچوبه، فلفل سیاه و نمک را به همراه آبغوره یا آبلیمو به غذا اضافه کنید. سپس حرارت زیر تابه را کم کنید و اجازه دهید مرغ به‌مدت یک ساعت و به‌آرامی کاملاً پخته شود.
مرحله پنجم
در این فاصله تا مرغ پخته می‌شود، سبزی مرغ ترش را شسته و ریز خرد کنید و در کمی روغن تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند و عطر سبزی آزاد شود. سپس سبزی تفت‌داده‌شده را داخل خورشت بریزید.
مرحله ششم
در نهایت اجازه دهید خورشت به‌مدت حداقل نیم ساعت دیگر با حرارت ملایم بپزد تا کامل جا بیفتد. در صورت تمایل در اواخر پخت می‌توانید تمبر هندی یا آلوچه داخل غذا بریزید تا طعم ترش و ملس داشته باشد.
مرغ شکم‌پر هم از غذاهای مجلسی و خوشمزه‌ای است که می‌توانید برای پذیرایی از مهمان‌ها و در مناسبت‌های مختلف درست کنید. طرز تهیه مرغ شکم پر ساده است و به مهارت خاصی نیاز ندارد با دنبال‌کردن آموزش‌های ما می‌توانید آن را به‌آسانی و مثل یک آشپز حرفه‌ای درست کنید.
طرز تهیه مرغ ترش گیلانی
طرز تهیه مرغ ترش به‌سبک گیلانی، فوت‌وفن خاص خود را دارد. در گیلان این غذا را با مواد اولیه متنوعی درست می‌کنند. در ادامه طرز تهیه مرغ ترش گیلانی با لپه را به شما آموزش می‌دهیم. خوب برای درست‌کردن مرغ ترش گیلانی برای چهار نفر به مواد زیر نیاز دارید:
| مواد غذایی | مقدار هر ماده غذایی |
| مرغ | 4تکه |
| سبزی (ترکیبی از جعفری، گشنیز، ریحان، نعناع و برگ سیر) | 500 گرم |
| لپه | یک استکان |
| پیاز | یک عدد |
| سیر | 4حبه |
| تخم مرغ | 2عدد |
| آب‌نارنج | یک استکان کوچک |
| نمک، فلفل و زردچوبه و روغن | به‌مقدار لازم |
| آرد برنج یا آرد گندم | یک قاشق غذاخوری |
مرحله اول
مرغ را بشویید و به تکه‌های متوسط تقسیم کنید. سبزی معطر را پاک کنید، بشویید و خرد کنید و در روغن تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند. لپه را از شب قبل در آب ولرم خیس کنید. پیاز را نگینی به‌صورت خرد و سیر را رنده کنید. تخم‌مرغ‌ها را نیز در ظرفی جداگانه بشکنید.
مرحله دوم
پیاز خردشده را در روغن تفت دهید تا طلایی شود. سپس سیر رنده‌شده را افزوده و همراه با پیاز کمی تفت دهید.
مرحله سوم
تکه‌های مرغ را به پیاز و سیر اضافه کرده و کمی در همراه با آن‌ها در روغن تفت دهید تا رنگ تکه‌های مرغ تغییر کند. سپس آرد را داخل مواد بریزید و به‌مدت یک دقیقه تفت دهید تا بوی خامی آرد گرفته شود. ( آرد خورشت را غلیظ‌تر می‌کند و بافت بهتری به آن می‌دهد.)
مرحله سوم
لپه خیس‌خورده را به همراه سبزی تفت‌داده‌شده، داخل قابلمه بریزید و سپس آب جوش به مواد اضافه کنید به‌اندازه‌ای که همه مواد را بپوشاند. حالا حرارت زیر قابلمه را کم کنید و درب قابلمه بگذارید. بگذارید غذا به‌مدت یک الی 1.5 ساعت بپزد تا مرغ و لپه کاملا نرم شوند.
مرحله چهارم
در این مرحله نمک، فلفل سیاه و زردچوبه در خورشت بریزید و بگذارید تا خوب در غذا حل شوند. حالا آب‌نارنج را اضافه و صبر کنید تا خورش کمی جا بیفتد. بعد از این که خورشت جا افتاد، تخم‌مرغ‌ها را یکی‌یکی به آن اضافه کنید و با قاشق هم بزنید تا در خورش پخش شوند. در قابلمه را بگذارید و اجازه دهید تخم‌مرغ‌ها ببندند.
مرغ ترش گیلانی را همراه با برنج کته یا نان نوش جان کنید.
برای پذیرایی متفاوت و شیک از مهمان‌ها توصیه می‌کنیم طرز تهیه قیمه نثار رستورانی را نیز یاد بگیرید تا هنر خود در آشپزی ایرانی را به کمال برسانید.
طرز تهیه مرغ ترش مازندرانی
مرغ ترش در مازندران به روش متفاوتی درست می‌شود؛ اما طعم و عطر غذا یکی است. موادی که در طرز تهیه مرغ ترش به روش مازندرانی به آن‌ها نیاز دارید، عبارت‌اند از:
| مواد غذایی | مقدار هر ماده غذایی |
| سینه یا ران مرغ (به‌دلخواه) | 5 تکه |
| سبزی معطر (چوچاق و خالواش، گشنیز، جعفری، اسفناج و شوید) | 300 گرم |
| مغز گردوی آسیاب‌شده | یک لیوان |
| پیاز متوسط | 2عدد |
| رب انار | 5 لیوان |
| نمک، فلفل سیاه و زردچوبه و روغن سرخ‌کردنی | به‌مقدار لازم |
| آب جوش | به‌مقدار لازم |
- برای درست‌کردن مرغ ترش به روش مازندرانی ابتدا تکه‌های مرغ را با نمک و زردچوبه مزه‌دار و در روغن سرخ کنید تا طلایی شوند.
- سپس سبزی‌های معطر را که از قبل پاک کرده‌اید و شسته‌اید و خرد کرده‌اید، جداگانه در روغن تفت دهید تا رنگ سبزی تغییر کند.
- حالا نوبت پیاز است، آن را به‌صورت نگینی و ریز خرد و در کمی روغن سرخ کنید. سپس رب انار و گردوی آسیاب‌شده را داخل پیاز سرخ‌شده بریزید و با آن تفت دهید تا بوی خامی رب انار گرفته شود.
- سبزی سرخ‌شده، مرغ سرخ شده و مخلوط پیاز، رب انار و گردو را با هم مخلوط کنید.
- در آخر مقداری آب جوش را در غذا بریزید و به‌دلخواه به غذا نمک و فلفل بزنید. اجازه دهید تا خورشت روی حرارت ملایم خوب جا بیفتد. در نهایت بعد پخت کامل مرغ و جا افتادن خورشت، آن را در کنار برنج یا با نان میل کنید.
طرز تهیه مرغ ترش بدون سبزی
مرغ ترش را در تهران بدون سبزی هم درست می‌کنند و این نوع طرز تهیه مخصوص تهرانی است. برای درست‌کردن این نوع مرغ ترش برای ۲ نفر به مواد زیر نیاز است:
| مواد غذایی | مقدار هر ماده غذایی |
| مرغ (سینه یا ران) | 2تکه |
| رب انار | 2 قاشق غذاخوری |
| پیاز | یک عدد متوسط |
| زعفران دم‌کرده | به‌مقدار دلخواه |
| سیر | 3 حبه |
| فلفل سیاه، زردچوبه، نمک و روغن سرخ‌کردنی | به‌مقدار لازم |
مقداری روغن در یک قابلمه بریزید و روی حرارت بگذارید تا گرم شود. سپس تکه‌های مرغ را از هر دو طرف سرخ کنید تا طلایی و پخته شوند. پس از سرخ‌شدن مرغ‌ها، آن‌ها را از قابلمه بیرون بیاورید و در همان روغن، پیاز خردشده را سرخ کنید تا سبک شود. سپس رب انار را اضافه کنید و به مدت چند دقیقه تفت دهید تا بوی خامی رب گرفته شود.
حالا تکه‌های سرخ‌شده مرغ را داخل قابلمه برگردانید و آب جوش روی آن بریزید و اجازه دهید به جوش آید. بعد زعفران دم‌کرده را به خورشت اضافه و حرارت زیر قابلمه را کم کنید و درب قابلمه بگذارید تا خورش به‌مدت حدود یک ساعت با حرارت ملایم پخته شود.
پس از یک ساعت، خورش مرغ ترش شما آماده است. نوش جان کنید!
اگر دوست دارید یک سفره مجلل بچینید و از خوردن یک غذای متفاوت لذت ببرید، باید طرز تهیه مرصع پلو را یاد بگیرید. این پلو یکی از خاص‌ترین پلوهای ایرانی است که بیشتر در مهمانی‌ها و مراسم‌های خاص سرو می‌شود.
طرز تهیه مرغ ترش رشتی
مرغ ترش رشتی همان مرغ ترش گیلانی است که در هر یک از شهرهای گیلان با مواد اولیه متفاوتی درست می‌شود. شما می‌توانید این خورشت خوشمزه را با لپه یا بدون لپه درست کنید. یا به‌دلخواه از گردو در آن استفاده کنید یا نکنید. همه چیز بستگی به ذائقه شخصی شما دارد.
اگر دوست دارید در مرغ ترش رشتی از آبغوره یا آب لیموترش برای داشتن مزه ترش و ملس استفاده کنید” در غیر این صورت با استفاده از رب انار می‌توانید طعم بهتری به غذا بدهید.
طرز تهیه مرغ ترش رشتی هم درست مانند روش‌های پختی است که در بالا آموزش داده شده‌اند.
طرز تهیه مرغ ترش با لپه
مرغ ترش با لپه، یکی از انواع طرز تهیه مرغ ترش گیلانی است که در ابتدای متن آموزش دادیم. در این طرز تهیه مرغ ترش از مرغ، از جعفری، گشنیز، ریحان، نعناع و برگ سیر، لپه، پیاز، سیر، تخم‌مرغ، آب‌نارنج و آرد برنج یا آرد گندم (به‌دلخواه) استفاده می‌شود. این نوع مرغ ترش، غلظت زیاد و بافت خاصی دارد و طعم آن بسیار لذیذ است.
در کنار این خورشت خوشمزه پلو سرو کنید و برای پیش‌غذا نیز با میرزاقاسمی از مهمان‌ها پذیرایی کنید. طرز تهیه میرزاقاسمی نیز پیچیده نیست و با کمی دقت می‌توانید آن را به بهترین شکل درست کنید.
طرز تهیه مرغ ترش بدون گردو
مرغ ترش را می‌توان بدون گردو هم درست کرد. در این روش تهیه موادی که نیاز خواهید داشت عبارت‌اند از:
| مواد غذایی | مقدار هر ماده غذایی |
| سینه یا ران مرغ (به‌دلخواه) | 4 تکه |
| پیاز | یک عدد متوسط |
| سبزی | 300 گرم |
| سیر | 3 حبه |
| رب انار | 3 قاشق غذاخوری |
| نمک، زردچوبه، روغن سرخ‌کردنی | به‌مقدار لازم |
ابتدا مرغ‌ها را بشوید و بگذارید تا آبکش شوند. در این فاصله سبزی را بشویید و خرد کنید و پیاز و سیر را رنده کنید. در یک قابلمه مقداری روغن بریزید و پیاز و سیر رنده‌شده را در آن تفت دهید تا بوی آن‌ها آزاد شود. سبزی را نیز به‌صورت جداگانه در مقدار کمی روغن تفت دهید تا رنگ آن کدر شود.
سپس تکه‌های مرغ را در آن سرخ کنید به‌طوری‌که هر دو طرف مرغ طلایی و خوش‌رنگ شوند. حالا رب انار را به مرغ اضافه کنید و چند دقیقه با آن تفت دهید. سپس مقداری آب جوش روی مرغ بریزید. بعد نمک و زردچوبه بزنید و سبزی سرخ‌شده را نیز به مواد اضافه کنید و بگذارید تا با حرارت ملایم مرغ، کامل پخته شود. یک ساعت زمان بدهید تا خورشت جا بیفتد. بعد آن را سرو کنید.
طرز تهیه مرغ ترش ساده با رب انار
مرغ ترش ساده با انار درست مثل مرغ ترش بدون گردو پخته می‌شود. برای درست‌کردن این نوع مرغ ترش به مواد اولیه‌ای که در جدول بالا به آن‌ها اشاره شده نیاز است. مواد را آماده کنید و مراحل تهیه خورشت را به ترتیب انجام دهید. به همین سادگی!
یکی از بهترین و محبوب‌ترین خورشت‌هایی که هیچ‌کس به آن نه نمی‌گوید، خورشت فسنجان است. اگر می‌خواهید طرز تهیه خورشت فسنجان رستورانی را یاد بگیرید در ناریجه همراه ما بمانید تا مثل یک سرآشپز حرفه‌ای این خورشت خوشمزه را بپزید.
طرز تهیه مرغ ترش گیلانی با سبزی
مرغ ترش گیلانی با سبزی نیز مثل سایر دستور تهیه‌هایی که در بالا مطالعه کردید، ساده و بی‌دردسر است. در این نوع مرغ ترش نیز مثل بقیه دستور تهیه‌های بالا از سینه یا ران مرغ (به‌دلخواه)، سبزی معطر (گشنیز، جعفری، شوید و اسفناج)، مغز گردوی آسیاب‌شده (به‌دلخواه)، پیاز، رب انار، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه و روغن سرخ‌کردنی استفاده می‌شود. طعم و عطر سبزیجات معطر، لذت خوردن این غذا را دوچندان می‌کند.
برای طبخ مرغ ترش با سبزی همه مراحلی را که در بالا آموزش داده شده، به ترتیب انجام دهید.
کلام آخر
مرغ ترش با طعم بی‌نظیر و عطر دلنشینش، شما را شیفته خود می‌کند. این غذا که ریشه در فرهنگ آشپزی مردمان خطه شمال کشور دارد با کمی تفاوت در مناطق مختلف پخته می‌شود؛ اما در اصل طعم و عطر یکسانی دارد.
در این مقاله، تلاش کردیم تا شما را با انواع طرز تهیه مرغ ترش آشنا کنیم. از مرغ ترش ساده و کلاسیک تا مرغ ترش گیلانی با لپه و سبزی‌های معطر، هر یک از این دستور تهیه‌ها را که امتحان کردید، می‌توانید نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
اگر دوست دارید یک پلو خوشمزه و ملس درست کنید آلبالوپلو بهترین انتخاب است. طرز تهیه آلبالو پلو را نیز می‌توانید در مقالات بعدی مطالعه کنید.
